GOTU KOLA
Wąkrotka azjatycka (Centella asiatica), znana również jako gotu kola (syngaleski) kula kudi (hindi) lub manduka-parni (sansk.)
Liście tej rośliny kształtem przypominają żabę – stąd sanskrycka nazwa manduka-parni, czyli „żabi liść”. Jednak zdaniem niektórych kształt ten podobny jest do mózgu. Dlatego też – zgodnie z zielarską „doktryną znaków” – gotu kola tradycyjnie stosowana jest jako zioło wzmacniające umysł, intelekt i układ nerwowy.
WŁAŚCIWOŚCI
Rasa (smak): gorzki, cierpki, słodki
Virya (energia): zimna
Vipaka (rezultat potrawienny): słodki
Guna (cechy): sucha, lekka
Wpływ na dosze: VPK=, głównie KP−
Dhatu (tkanki): plazma, krew, mięśnie, tłuszcz, kości, tkanki nerwowe
Srota (kanały): kanały układu nerwowego, krążenia i trawiennego
SKŁADNIKI
Flawonoidy: kwercytyna, astragalina
Triterpenoidy: kwas asjatowy
Saponiny: asjatykozyd, brahmozyd, brahminozyd
Fitosterole: stigmasterol, sitosterol
Olejki eteryczne
(za: Williamson 2002)
DZIAŁANIE
Medhya – korzystnie wpływa na umysł
Raktapittahara – zapobiega krwawieniom spowodowanym nadmiarem pitta
Raktasodhana – oczyszcza krew
Kusthaghna – leczy choroby skórne
Rasayana – działa odmładzająco
Vayahsthapana – opóźnia procesy starzenia
Hrdaya – tonizuje serce
Nidrajanana – ułatwia zasypianie
WŁAŚCIWOŚCI BIOMEDYCZNE
Działa uspokajająco, przestrajająco, przeciwgorączkowy, antyspazmatycznie, przeciwbólowo i tonizująco na centralny układ nerwowy.
WSKAZANIA
Układ nerwowy
Łagodzi stres i napięcia emocjonalne. Leczy bezsenność i epilepsję. Obniża nadmiar pitta i vata. Działą rozluźniająco na ośrodkowy układ nerwowy. Zalecana osobom cierpiącym na zaburzenia rozwoju, np. autyzm, zespół Aspergera i ADHD (Tillotson 2001).
Umysł
Poprawia koncentrację, pamięć i procesy myślenia. Polecana osobom starszym, cierpiącym na chorobę Alzheimera i osobom po przebytym udarze. Spowalnia procesy starzenia i korzystnie wpływa na sadhaka pitta. Odżywia majja dhatu, tym samym chroniąc mózg przez wpływem stresu.
Skóra
Gotu kola stosowana jest w leczeniu chorób skóry, w tym wyprysków, pokrzywki, trądziku i opryszczki. Reguluje wszystkie dosze oraz bhrajaka pitta, co ma bardzo korzystny wpływ na zdrowie skóry. Przyspiesza gojenie się ran i redukuje blizny. Zawarte w niej flawonoidy wspomagają produkcję naczyń krwionośnych w skórze oraz zwiększają keratynizację (rogowacenie) naskórka, tym samym zapewniając skórze ochronną powłokę. Saponiny działają oczyszczająco i zmiękczająco, oligosacharydy – nawilżająco, a fitosterole – ochronnie. Gotu kola łagodzi stany zapalne skóry i zmniejsza cellulit. Ponieważ zmniejsza pitta, polecana jest także do stosowania zewnętrznego w celu zahamowania lub spowolnienia utraty włosów.
Stawy
Wspomaga leczenie podagry, artretyzmu i stanów zapalnych stawów.
STOSOWANIE Z INNYMI ZIOŁAMI
l Brahmi, jatamansi, shankha-pushpi, tagara, gałka muszkatołowa – zaburzenia nerwowe
l Neem, manjishtha, guduchi, bakuchi – zapalne choroby skóry
l Guduchi, guggulu, kurkuma – stany zapalne stawów
l Tulsi, imbir – gorączka
PRZECIWWSKAZANIA
W dużych dawkach może działać odurzająco oraz powodować bóle lub zawroty głowy. Zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu w trakcie ciąży.
INTERAKCJE Z LEKAMI
Hamuje działanie enzymów wątrobowych odpowiedzialnych za metabolizm barbituranów, dlatego nie zaleca się jednoczesnego przyjmowania barbituranów ani benzodiazepin. Zachować ostrożność w przypadku stosowania leków hipoglikemicznych lub obniżających poziom cholesterolu.
DAWKOWANIE
1-2 kapsułki 1-2 x dziennie po jedzeniu
Postać handlowa:
Próżniowe opakowanie 60 kapsułek VEG x 400mg (z całej rośliny)
Produkt nie zawiera żelatyny
UWAGI
l Gotu kola lubi wilgotną glebę. Roślinę te spotkać można w całych Indiach i na Sri Lance. Wyróżnia się odmianę wąsko- i szerokolistną.
l Nazwa gotu kola pochodzi z języka syngaleskiego, który używany jest na Sri Lance.
l Gotu kola często porasta brzegi rzek. Ponieważ indyjskie rzeki bywają mocno zanieczyszczone, Upewnij się więc, że zioła, które kupujesz, nie pochodzą ze zbioru dziko rosnących roślin.
l Niektórzy twierdzą, że prawdziwym ziołem brahmi jest właśnie Centella asiatica, a nie Bacopa monniera. W każdym razie według Susruty, Vabhaty i Bhavakprasy oba zioła bardzo podobnie działają na umysł.
l Gotu kola doskonale wpływa na pracę mózgu, zwłaszcza gdy jednocześnie stosuje się masło ghee.
l Wspomaga medytację.
l Gotu kola traci swoje właściwości w trakcie obróbki cieplnej.
(syngaleski)
